Daha önce bir arkadaşınızın ya da akrabanızın düğün törenine davet edildiniz mi?
Eğer öyleyse, kim evlendi ya da kim evlenecekti? Düğün neredeydi? Düğünde sizin tanıdıklarınız var mıydı ya da istediğiniz gibi eğlenebildiniz mi? Bu sorularımıza İngilizce olarak -aşağı yukarı- şöyle cevap vermek de mümkün:
“Getting dressed up can be a lot of fun, at times.”
İngilizce konuşurken “get” fiili, passive bir cümle içerisinde “be” filli ile yer değiştirebilir. İngilizcede bu kullanıma “get-passive” adı veriliyor.
“Get-passive” kullanımı daha çok konuşma dilinde kabul görür. Fakat bazen çok daha iyi bir gramer tercihidir hatta yazarken bile! Çünkü durumu daha net ve basit bir şekilde ifade edebilir.
Bu makalede bu kullanım hakkında konuşacağız.
Passive voice
Konuya başlamadan önce hızlıca “active” ve “passive” bilgilerimize göz atalım.
Active cümlede, özne fiilin eylemini tanımlar. Örneğin:
“I broke my favorite cup.”
Bu cümlede özne “I”, nesne “my favorite cup”tır.
Passive cümlede, özne cümlenin aksiyonunu belirleyen fiil ile yer değiştirir. Yani standart bir “be-passive” cümlesi şöyledir:
“My favorite cup was broken.”
Bu makalenin konusu olan “get-passive” cümlesinde ise, “get” fiili, “be” fiili ile yer değiştirir. Yukarıdaki cümleden yola çıkarsak eğer cümle şöyle olacaktır:
“My favorite cup got broken.”
Get-passive iki temel yapıya sahiptir:
get + adjective
get + past participle
Her iki durumda da “get” fiili; şimdiki, geçmiş veya gelecek hakkında konuşup konuşmadığınıza bağlı olarak değişir.
Get + adjective:
“Get” fiili değişen bir durumu ya da olan bir şeyi ifade etmek için bazı sıfatlar tarafından takip edilir.
Örneğin “hungry” sıfatına bakalım:
“What time are we meeting for lunch? I am getting hungry.”
“Get” fiilinin present continuous tense olarak kullanıldığına dikkat ettiniz mi?
Get + hungry, çok basit bir İngilizce kullanımıdır. Üstelik konuşan kişinin ne demek istediğini çok açık bir şekilde ifade eder. Bu kullanım yerine “I am becoming hungry,” karşı taraf için pek de anlaşılır olmazdı.
Get + past participle
“Get” fiili, past participle formu olarak da kullanılabilir ki bu durumda fiil sonuna –ed ya da –en ekini alacaktır.
Bu durumda “get” fiili bir aksiyonu açıklar. Genellikle “break”, “eat”, “choose” ve “marry” eylemlerinde kullanılır.
Örneğin:
“His brother got married last year.”
“My favorite cup got broken.”
“Get-passive”, “know”, “believe”, “say” ve “understand” gibi fiilerle kullanılmaz. Örneğin birisi size, “The speaker will get understood,” demez.
“Get-passive”, daha çok “action” fiilleriyle birlikte kullanılır, ama “be-passive”, hem eylem hem durum fiilleriyle kullanılabilir.
Desirable ya da negative
“Get-passive”, kişiler ya da eylemler hakkındaki özel detaylara dikkat çekmenize yardımcı olabilir. Bu nedenle arzu edilen, beklenmeyen veya olumsuz durumlar hakkında konuşurken sıklıkla “get-passive” yapısı kullanılır.
Örneğin:
“Vanessa got promoted to program director!”
Ya da, olumsuz ve beklenmeyen olaylar hakkında konuşurken şöyle söyleyebiliriz:
“Please be careful. You don’t want to get hit by a car.”
The company’s server got hacked last week.
Ama bazen get-passive bunların hiçbirine uymaz… Çoğunlukla günlük basit şeyler hakkında konuşurken işimize yarayabilir:
Örneğin:
“What time does the mail get delivered?”
Son olarak; get-passive bazı deyimlerde ya da ifadelerde de yer alır:
“get-married”, “get lost”, “get done” ya da “get dressed” gibi.
