İyi bir İngilizce sözlüğü nasıl seçebilirsiniz?
İnsanların birçoğu dil eğitimlerinde ya da birtakım çevirilerde çeşitli İngilizce sözlükler kullanır. Fakat bütün sözlükler eşit oradan yaratıcı ya da yararlı değildir. Seçmeniz gereken sözlük, ihtiyaçlarınıza bağlıdır ve İngilizce sözlük seçmeden önce düşünmeniz gereken bazı önemli detaylar vardır.
İşte, aradığınız sözlüğü bulmanız yardımcı olacak temel bilgiler ve cevaplandırmanız gereken sorular:
1.Genel olarak nasıl bir sözlüğe ihtiyacınız olduğunu belirleyin
Languages – Diller: İngilizce tanımlar içeren, İngilizce bir sözlüğe mi ihtiyacınız var? Ya da, bir çeviri sözlüğü mü -kendi dilinizdeki kelimeleri başka bir dile çeviren- arıyorsunuz?
Size – Boyut: Kitap formatında basılı sözlüğe ihtiyacınız olduğuna emin misiniz? Öyleyse İngilizce sözlüğün boyutuna karar vermelisiniz. Bu sözlüğü yanınızda, cebinizde ya da okul veya iş çantanızda mı taşıyacaksınız yoksa sadece çalışma masanızda mı kullanacaksınız?
Scope – Kapsam: Genel bir sözlük mü istiyorsunuz? Belirli bir alana veya uzmanlığa ilişkin teknik terimler içeren bir sözlüğe mi ihtiyacınız var? Bazı sözlükler, müzik veya hukuk gibi çeşitli konulara odaklanır.
Print or digital format – Baskılı veya dijital format: Tüm sözlükler alfabetiktir ve bu aradığınız kelimeyi kolayca bulmanızı sağlar. Öte yandan, bu tür baskılı sözlükler ancak yeni bir baskı yapıldığında güncellenir. Dolayısıyla İngilizce sözlük satın alırken baskı yılına dikkat etmeniz önemlidir. Bununla birlikte dijital ortamda kullanılan sözlüklerle de çalışabilirsiniz. Ancak çevirinizi güvence altına almak ve doğru bilgiye ulaşmak için aynı anda her iki türdeki -baskılı ve djital format- sözlüğü kullanmanızda fayda vardır.
2.Sözlükte yeni kelimeleri arayın:
Sözlüğünüzü satın almadan önce, sayfalarını karıştırın ve yeni kelimeleri arayın. Örneğin elinizdeki sözlük, mevcut teknolojileri ve bilgisayar terimlerini içeriyor mu?
3.Farklı kültürlerin kelimeleri arayın:
Örneğin sözlük Arizona’dan ya da önemli insanlardan bahsediyor mu?
4.Sokak dilindeki kelimeleri arayın:
Bu kelimeleri kendi dilinizde zaten bildiğinizi ya da kullanmanıza gerek olmadığı düşünüyor olabilirsiniz fakat edebi bir çevirinin başına oturduğunda aslında hiç de öyle olmadığını göreceksiniz. Çeviri yaptığınız yazarlardan biri, romanında, argo ya da sokak dilini kullanmış olamaz mı?
- Yaşadığınız bölgeye dair sıradan ve günlük kelimeleri kontrol edin:
Örneğin bisküvi, çerez, cips ve diğerleri… Ana dilleri İngilizce olanlarla konuştuğunuzda bu kelimeleri tanıyabilecek misiniz? Sözlüğünüz belirli bir bölge için yazılmışsa satın almadan önce hangi bölgeye ait olduğunu bildiğinizden emin olun.
6.Referans maddelerini inceleyin:
Sözlükte art arda sıralanan kelimelerin yanında bir telaffuz açıklaması var mı? Bu açıklamayı anlıyor ya da nasıl kullanacağınızı biliyor musunuz? Daha önce telaffuzla ilgili rehbere göz atmış mıydınız ya da sadece tahmin mi ediyorsunuz? Elinizdeki eğer bir çeviri sözlüğü ise, örnek cümleler kullanılmış mı?
- Sözlüğün birden fazla anlama sahip terimleri nasıl işlediğini öğrenin:
Bu, bir çeviri sözlüğünde özellikle önemlidir. Örneğin “board” kelimesi “tahta” anlamına geldiği gibi “komite” anlamına da gelebilir.
- Sözlüğün cümleler ve deyimler içerdiğine ve bunların nasıl ifade edildiğine dikkat edin:
Daha önce de belirttiğimiz gibi özellikle yöresel ağızlar, deyimler ya da Atasözleri bölgelere göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle sözlüğünüzde bölgesel farklılıkların belirtilip belirtilmediğine dikkat edin.
- Örnek tanımları okuyun:
İngilizce sözlükte, etimolojiler anlaşılır bir biçimde listeleniyor mu? Sözlük, kullanılan kelimeden örnekler veriyor mu? Ya da, sözlükte eşanlamlılar veya kelime hakkındaki diğer bilgiler var mı?
Bu sorulara verdiğiniz cevaplar, size en uygun sözlüğü belirlemenize yardımcı olacaktır. Artık en yakın kitabevine gidip, yeni bir İngilizce sözlük satın alabilirsiniz.
